Accueil » Posts tagged 'Ekleziya'
Archives de Tag: Ekleziya
IMPEREZWA N’IC’ICUMI MU MURYANGO W’EKLEZIYA.
Iyo umwaka uriko urarangira, uwundi wimirije gutangura, abantu bararimbura ivyaranze uwo mwaka, bakagira n’ingingo bigiriye kugira ngo bashobore gutera intambwe m mwaka baba bimirije gutangura. Dufatiye ku kuntu dushigikira umuryango wacu w’Ekleziya, mu vyo ikenera ngo urangure ubutumwa ishinzwe, twibukanye canke twigishanye ibijanye n’imperezwa n’ic’icumi.
Uburyo bumwe kandi burashe bwo kwubaka uwo muryango, ni imperezwa dusabwa gushikanira Umukama, ukaba ari wo muganda w’umw’umwe, ukenewe mu kugabanya ubukene buri kwinshi muri Ekleziya. Kukaba nkako, Ekleziya ni umuryango w’abemera, ubutumwa bwawo butwega twese. Ubwo butumwa tuburangura mu gusamiriza hose Inkuru Nziza, mu kwubaka ingoro z’Imana, no mu gushigikira mu bikorwa vy’iterambere rya bose.
Ufatiye kw’ijambo ry’Imana, mu nyigisho no mu mategeko y’Ekleziya.
1. Imperezwa yagenewe kwitwararika gutunga abasaseredoti n’ukubafasha kurangura ubutumwa bwabo.
2. Imperezwa yagenewe gufasha abo bose bihebera ubutumwa bw’umuryango wa paruwasi canke wa Diyoseze, cane cane abamenyeshamana, n’abihebeyimana barangura ubutumwa bwa paruwasi.
3. Imperezwa yagenewe kuvamwo ivyo vyose bikenewe mu vyerekeye amasabamana no mu bundi butumwa bw’umuryango, ayandi mashikanwa adashobora ;
4. Imperezwa ibwirijwe gusahiriza rya sandugu rya Caritasi ryagenewe ingenzi, abakene n’abagowe, ikunganira amashikanwa yo mw’isengero atangwa kw’ihereza ;
5. Imperezwa ibwirizwa gufasha kugira ngo paruwasi yose ishobore kwiteza imbere mu migambi yayo yategekanije, kuko urugo rutezwa imbere na bene rwo.
6. Imperezwa ibwirizwa kuja mu matunga y’umuryango, paruwasi yose ikuramwo intererano itanga mw’isandugu rusangi rya Diyoseze, kugira ngo n’abadakora mu maparuwasi, baronke ikibatunga, kandi ubutumwa bwa Diyoseze buranguke.
7. Imperezwa ija mu matunga avamwo ivy’uguterera Ekleziya iri kw’isi yose, kugira ngo ubutumwa bwayo bwose bushobore kuranguka.
Bimwe bimwe mu vyo Ijambo ry’Imana rivuga.
« uzogerura ic’icumi ku vyimburwa vy’imbuto wabivye mu murima wawe, ku mwaka ku mwaka, (…) kugira ngo umenye kwubaha Umukama Imana yawe imisi yose » (Amategeko 14, 22-23). Duca mutegera ko imperezwa canke ic’icumi, ari ishikanwa ritangwa n’umukristu, kugira ngo agaragaze ko yubaha Imana, kuko yemera ko ari Yo itanga vyose.
« nimuzane ic’icumi kitagabanije mu nzu y’ububiko, kugira ngo habe ivyokurya mu ngoro yanje…. Nzobamirira icononyi, ntikibatikirize ivyamwa vyo mw’itongo, ntikibateshereze umuzabibu kwama mu murima. » (Raba Malakiya, 3, 10-11). Mu gusaba ko hatangwa « ic’icumi kitagabanije », Imana ishaka ko atawotanga imperezwa yikurayo gusa, kuko mu nzu y’Umukama habwirizwa kuboneka imfungurwa.
« Ehe, bene Levi ndabahaye ic’icumi cose gitozwa muri Isarayeli, ni intoranwa ku bikorwa vyabo bakora mw’lhema ry’lbonaniro » (Uguharura 18, 21).
« Haciye imyaka itatu, uzosohora icicumi c’ivyo wimbuye vyose muri uwo mwaka urimwo, ubishire mu marembo yawe. Hazoza rero Umwene-Levi kubera ko ata mutagi oanke intoranwa musangiye, haze inyambukira, impfuvyi n’umupfakazi baba mu marembo yawe, barye bahage, kugira ngo Umukama Imana yawe aguhunde imigisha mu bikorwa ukora vyose » (Amategeko 14, 28-29. Soma kandi Amategeko 15, 1-11)
« ni muze batoni ba Data, muronke ivyiza yabateguriye isi itararemwa » (Matayo 25,35) kuko : « ico cose mwagirìye umw’umwe muri abo bato bato mu bo tuvukana, nije mwakigiriye » (Matayo 25,40). Abo batobato Imana igomba ko ari bo twogaragarizamwo umutima wo kuyakira no kuyifasha, ni abo bose b’abarushwa, abapfakazi, abatama n’abatamakazi, udupfuvyi tw’intambara canke twa SIDA, abarwaye bihebuye, impunzi zitagira iyo ziva n’iyo zija. Ni abo kandi bataye ukwemera, n’aho boba batunze, kuko uwudatunze Imana ngo amenye ko ari Yo yamuremye kandi ikwiye kwubahwa, ni umukene. Nkako adahindutse, amaherezo yiwe ahava aba amarushwa, nkamwe ya wa mutunzi yabaho yirengagiza gufasha Lazaro umworo (Luka18, 19ss)
« Nimwabigira, muzoraba ko ntaca ndabugururira amariba y’ijuru, nkabashungururirako imihezagiro itagira uko ingana » (Malakiya 3,11)
« Bitegere namwe : uwubiba bike azokwimbura bike. Uwubiba vyinshi azokwimbura vyinshi ; umwe wese n’atange ico yiyumviriye ku mutima, ntabitangane amarira canke agahato, kuko Imana ikunda uwutangana akamwemwe » (2 Kor. 9,6-7).
Mu mabwirizwa y’Ekleziya.
« Wunganire umuryango w’Ekleziya mu kuwuteza imbere, mu gutanga imperezwa n’ibindi ».
Mu gitabu c’Amategeko y’Ekleziya gatolika (Droit canonique) dusoma ko : Abakristu babwirizwa gutanga ibikenewe, kugira ngo Ekleziya ironke uburyo bwo kurangura imigambi yayo : iy’uguhimbaza amasabamana, kurangura ibikorwa vy’ubutumwa n’ivy’ikigongwe, no kubeshaho abakozi bayo (Canons : 222, §1 ; 1254, §2 ; 1260).
Dutegere rero ko mperezwa rero ishimikiye ku gukunda ibanga ryacu ry’ukwemera, n’ugukunda umuryango mushasha twinjiramwo ku bw’ibatisimu duhabwa. Iyo umuntu amenye ko ari igisabisho c’ugukenguruka gishimikiye ku kwemera kwacu kandi kikugaragaza, aca yumva bimuteye isoni, kubona kenshi yama yirengagiza gukengurukira neza iyo Mana azeyeko vyose. Kuko naho umuntu yogira ati uyu mwaka ntaco nimbuye none sindibukengurukire Imana, yoba yiyobewe y’uko yoba yibagiye ko iyo Mana yamuhaye vyinshi mu kumubungabungira ubuzima n’amagara, ryo tunga rikuru, riseseka ntibayore. None uwu mwaka wawubayemwo gute ufatiye kuri iryo jambo?
29 Ruheshi: UMUSI MUKURU W’ABATUMWA PETERO NA PAULO BERANDA
Kuri uwo musi mukuru nyene
IGISOMWA CA MBERE
Ivyo dusoma mu gitabu c’Ibikorwa vy’Abatumwa : 12, 1-11
Ubu nzi neza ko Umukama yankuye mu minwe ya Herodi
Muri nya gihe, umwami Herodi yatumye ingabo ziwe ngo zigirire inabi bamwe bamwe bo muri Ekleziya. Yakobo rero mwenewabo na Yohani, amucisha umutwe. Herodi ngo abone binezereye Abayahudi, aca atuma abaja gufata Petero, agasangwa na ho hari mu misi ya Pasika. Petero amaze gufatwa, aca atabwa mu ngoyi ; bashinga abasirikare cumi na batandatu bo kumurinda ari bane bane; yashaka kumwereka ishengero Pasika ihavuye. Petero rero yaguma mu nzu y’ibohero ; mugabo Ekleziya ntiyahengeshanya kumusabira ku Mana.
Buca Herodi yerekena Petero mw’ishengero, muri nya joro nyene Petero yari aryamye hagati y’abasirikare babiri, abandi barinzi na bo bari ku muryango wa nya nzu abohewemwo. Umumalayika w’Umukama (suite…)
EKLEZIYA YOBA IREKURIWE KUGIRA IJAMBO MU VYEREKEYE POLITIKE ? (Icîyumvīro c’úmukírisú)
Ahatari hake, iyo abakuru b’Ekleziya bitoye bagashikiriza ijambo umuryango w’abemera co kimwe n’abandi bose bafise amatwi y’ukwumva, cane cane iyo iryo jambo ritanga impanuro mu vyereke imibano y’abantu n’itunganywa ry’ivyerekeye politike, uza wumva abantu bagiye hejuru ngo Ekleziya iriko irarenza urugero mu kwivanga mu vya politike. Igitwengeje ni uko iyo ibintu bitameze neza, hari abayirukira ngo nitabare ihanure, ariko hagera ko itumbereza ijambo ku kuri, ukaza wumva ngo hoho nimere nk’iyiraba hirya, ireke kwivanga mu bitayiraba. Ibitayiraba rero n’abo babivuga ntibashobora gutomora neza ivyo ari vyo. Biratwengeje kuko benshi mu babivuga usanga na politike batumva neza ico ari co. Inkomoko y’ijambo «politike» ni mu rurimi rw’ikigereki «πολιτική», na ryo rikaba risigura «ugutunganya igisagara» ni ukuvuga ugutunganya imibereho y’abantu, bubahana kandi bubahiriza uburenganzira bw’uwundi. Iyo nsiguro abantu bose nibaba bayumva kumwe, ukwitwararika ivyerekeye politike rero, Ekleziya ntibirekuriwe gusa ahubwo inabitegerezwa kuko ni ngombwa.
Muti kuki?
Ubwa mbere hoho ukwitwararika ivyerekeye politike ni uburenganzira bwa kiremwa muntu kuko umuntu arinze avuka akaja mu bandi, ubwo nyene aca atangura kurabwa n’ivyerekeye politike, kandi aca atangura kugira ivyo afitiye uburengazira, mbere agateba na we nyene akagira ivyo abazwa. Umuntu rero arinze agira uburenganzira bwo gutunganirizwa n’abamujejwe, haba mu gushima ivyo agirirwa bimugirira neza canke mu kubigaya mu gihe atari ibimugirira neza, aba yamaze kwinjira muri politike, kandi ubwo ni uburenganzira bwiwe kuva akivuka. Turakunze kwumva amajambo ngo abari mu mashirahamwe «adaharanira ivyicaro vya politike» canke ngo «ata ho yegamiye mu vya politike». Kiretse nitwaba tutumva ivyo vyerekeye politike ivyo ari vyo, ahandi ho ntivyumvikana ko umuntu afise ubwenge bukora neza yoreka guharanira ivyerekeye politike, kandi aba mu gihugu afisemwo ibimwega abazwa, n’ivyo afitiye uburenganzira. Icoba kibujijwe n’ukugira politike itari yo, imwe igarukira ku kwiyamamaza no ku majwi, igasubira kwumvikana hageze kurondera ayandi majwi. Burya rero ibintu vyapfiriye no mu mvugo aho ubutumwa bw’ugutunganiriza abandi muri politike bisigaye vyitwa «umukino wa politike». Ubwo butumwa bubaye umukino vyose biba bipfuye, kuko aho gutunganiriza abandi, biba bisigaye ari ugukinira ku bantu benshi kugira inyungu z’abakinyi bake zibe ari zo zija imbere ku mayeri gusa.
Ushima Ekleziya itegerezwa kugira ijambo mu vyerekeye politike, twese turazi ko amareta atandukanye agira ivyo bita : politike mu vy’amagara y’abantu, politike mu vy’amashure n’indero, ipolitike mu vyerekeye imibano, n’ibindi. Iyo Ekleziya iterereye muri mwene izo politike z’ibihugu, nta n’umwe avuga ko iriko irivanga mu vya politike kandi hoho vyokwumvikanye neza, kuko izo ari zo politike z’ukuri zizanira ineza abantu.
Hari n’abatebura bakarenza urugero ngo abungere b’Ekleziya nibigumire muri Bibiliya kuko ni yo barazwe, bobo ukamenga ibivugwamwo ntibiberekeye. Erega Bibiliya ivuga ivyo nyene : ingene abantu bomererwa neza mu buzima bwabo bisunze ijambo n’ishaka ry’Imana, na ryo rikaba rigenda ritumbereye ineza y’abantu. Iyo bahanuye rero, nta kindi baba bagize atari ugusomera iyo Bibiliya nyene mu buzima bw’abantu kuko Ijambo ry’Imana ridashika ku rugero rwo kugororera Imana ubuzima bw’abantu, ni nk’umuti bereka umuntu arwaye agaca yiraramira ntawunywe, ngo kazima yawubonye.
Ahandi na ho uza wumva ngo nibitwararike ivy’imitima gusa, ukamenga imitima y’abantu itembera mu kirere ata co ipfana n’ubuzima bw’abantu, aho Imana yabashize. Hari n’aho bavuga ngo si vyiza ko Ekleziya yerekana aho ihagaze, canke ngo ntikwiye guhengama. Emwe ahubwo iyo yo ni ingorane ikomeye cane. Umuryango wahawe ubutumwa bwo gusamiriza hose Inkuru nziza ya Yezu Kristu ngo abantu baronke iteka ryuzuye ry’ukuba abana b’Imana, boreka kugira aho bahagaze gute? Koba kabaye noneho, kuko n’iyo Nkuru nziza yoshaka ikareka kubaho. Ekleziya ihagaze kuri ukwo ukuri, ahubwo mbere ikwiye ko kurushirizaho, haba mu gihe vyoroshe no mu gihe bigoye nyene, kandi nishake ihengame kuko yama ihengamiye ku kuri, kandi uwuhengamiye ku kuri aba yegamiye igiti kizima kidapfa guhenurwa n’umuyaga.
Iyo rero abakuru mu muryango w’Ekleziya bashikirije ijambo ritumbera ku neza y’abantu baba bariko baragira politike y’ukuri, kandi ntibapfa ivyo bavuze kuko ntibavuga ibisunitswe n’umuyaga. Kanatsinda, Ekleziya ntisumira ubwenge munsi y’urugo gusa, iraraba no hakurya uko ahandi bigenda, kandi yisunze Ijambo ry’Imana, iranafatira ku vyagiye birashikira abantu batandukanye, igahanura ifatiye kuri vyinshi, ata kindi kiyiraje ishinga atari ineza y’abantu.
Ekleziya rero, mu vyo ikora, mu vyo yigisha no mu vyo ihanura igihe cose, ico ishira imbere y’ibindi ni ico, kuko umutwe wayo igenda yisunga ni Yezu Kristu, na we akaba yarabaye umunyepolitike w’akarorero, kuko nta kindi yashira imbere y’ibindi atari ukwitwararika ineza y’ikiremwamuntu. Ijambo ry’Imana twasomye ku musi mukuru wa Pasika mu gisomwa ca mbere ritubwira ko ico abashingiye intahe Yezu Kristu bamwibukirako ari uko “yagendura igihugu cose agira ineza aho aciye hose” (Ibik. 10,38). Turabona mbere ko n’amategeko ashize kubiri n’iyo ntumbero yayaberarara, gutyo akatwereka ko mu vy’ukuri ineza y’umuntu iruta kure n’iyo amategeko yose, kandi ko amategeko meza ata handi yabwirizwa gutumbera atari aho. Iyo rero Ekleziya irinze ivuga, iriko irarondera kugarura abantu kugira ineza y’umuntu yubahirizwe, iba iri mu nzira nziza koko. Uwuzovuga ko iriko iragira ibitari vyo muri iyo ntumbero, na we arazoheza ayihinyuze agire ibiruta, kandi no muri ico gihe nyene ijambo ryayo rizoba rishitse ku co ryari ritumbereye, kuko mu barwanira ineza, nta gusiganwa kandi nta n’ishari vyari bikwiye kubamwo.
Erega ukwitwararika ineza y’abantu ni yo politike y’ukuri, ibindi vyose bitaja muri iyo nzira ni politike y’uruhendo, ikwegera abantu mu kwitorera ababaganza gusa aho kwitorera abababera abasuku nk’uko Inkuru nziza ya Yezu Kristu ibisaba abashaka kuba abakuru b’abandi (Mk 10,41-45).
Urwo ni rwo rugero abakristu twese twari dukwiye gushikako, na cane cane abatewe iteka ryo kuja mu bibanza vyo hejuru mu nzego aho bajejwe gutunganiriza abandi, mbere rimwe rimwe bikenewe bakanabizira kuko ntiboba ari aba mbere bazize ukuri, kanatsinda n’Umukama wacu Yezu Kristu dukurikira niko vyamugendeye. Yamara rero vyopfuma biba n’ivyo, hako umuntu azira uguhemukira ukuri akubona.
N’uko ubwenge bw’abantu bishika bukagera ahantu bugasigwa kubera impengamiro y’ukwibagira ningoga, nayo ubundi kahise, na canecane uko Ijambo ry’Imana rikatubwira, kaba kigisha abantu vyinshi vyotuma tugira ubwitonzi mu gutunganiriza abo tujejwe no mu gutegura kazoza k’imibano yacu, kuko ineza dukoze iraheza ikatugarukako. Ijambo Ekleziya ishikiriza rero hanyuma ikagirizwa ukwivanga mu vya politike ni aho riba ritumbereye. Ibindi ni ivy’abagoramikira politike ahatari ho mu kuyigira umukino, n’aho biheza bikagarara ko ugukinira ku gihugu c’Imana bidakunda kwerera bene kubigira, na canecane iyo bafashe impanuro nziza nk’urwanko, aho kuzifata nk’ikimenyetso c’urukundo rurondera ineza irama.